O mnie
Tadeusz Bartoś, filozof, publicysta, profesor Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Dyrektor programowy Studium Filozofii i Historii Idei WSFT. Publikował m.in. w Gazecie Wyborczej, Tygodniku Powszechnym, Polityce, Newsweeku. Obecnie współpracuje stale z Halo Radio. Autor książek filozoficznych, m.in. Koniec prawdy absolutnej. Tomasz z Akwinu w epoce późnej nowoczesności, Wolność równość katolicyzm, Jan Paweł II. Analiza krytyczna, Klątwa Parmenidesa, Upadek, niemożliwy. W 2019 roku opublikował powieść Mnich.
Bibliografia
„Tomasza z Akwinu teoria miłości: studium nad Komentarzem do księgi «O imionach Bożych» Pseudo-Dionizego Areopagity”, Wydawnictwo Homini, Kraków 2004 (doktorat).
„Metafizyczny pejzaż: świat według Tomasza z Akwinu”, Wydawnictwo Homini, Kraków 2006.
„Ścieżki wolności: o teologii, sekularyzacji, demokracji w Kościele, celibacie i….”, Wydawnictwo Homini, Kraków 2007.
„Wolność, równość, katolicyzm”. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2007.
„Jan Paweł II: analiza krytyczna”. Wydawnictwo „Sic!”, Warszawa 2008.
„Nowe światło: kościół a teologia dwudziestego wieku” (wstęp i opracowanie). Wydawnictwo Homini, Kraków 2008.
„W poszukiwaniu mistrzów życia: rozmowy o duchowości. (rozmawiają: Tadeusz Bartoś, Wojciech Eichelberger, Wojciech Szczawiński)”. Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 2009.
„Koniec prawdy absolutnej: Tomasz z Akwinu w epoce późnej nowoczesności”. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2010.
„Widzieć kontekst. Wskazówki do katechetycznej prezentacji Żydów i judaizmu”, Więź 4 (414) 1993.
Tomasz z Akwinu „Komentarz do Ewangelii Jana”, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2002.
„Apie nominalistines reinterpretacijos galimybę butes klausimu Tomo Akviniecio mokyme”, Logos, Trakai, Lietuva 1996, p. 55-59, transl.Birute Demkute.
„Semantiniai elementoi Tomo Akviniecio tiesos teorijoje”, Logos, Trakai, Lietuva 1996, p. 60-66, transl. Arturas Silanskas.
„Kodel Pansumas yra meiles priezastis?”, Logos, Trakai, Lietuva 1996, p. 67-83, transl. Arturas Silanskas.
„Jedność Boga na tle teorii całości i części w Komentarzu św. Tomasza z Akwinu do De divinis nominibus Pseudo-Dionizego Areopagity”. Studia Theol. Vars. 37 (1999) nr 1, s. 115.
„Elementy semantyczne teorii prawdy u św. Tomasza z Akwinu”. Studia Theol. Vars. 38 (1999) nr 2, s. 103-110 („Semantic Elements of theory of the Truth in Thomas Aquinas).
„Samorealizacja człowieka w ujęciu św. Tomasza z Akwinu”. The Peculiarity of man, vol. 4, 1999, s. 195-201.
„Definicje dobra i zła w pismach św. Tomasza z Akwinu”. The Peculiarity of man, vol. 5, Warszawa – Kielce 2000, s. 39-56.
„Teologiczne drogi orzekania o Bogu w Komentarzu Tomasza z Akwinu do De divinis nominibus Pseudo-Dionizego Areopagity”. Przegląd Tomistyczny, t. 8, Warszawa 2000, s. 245-260.
„Wybrane zagadnienie teologiczne i filozoficzne pojawiające się w kontekście użycia nazwy miłość w odniesieniu do Boga w ‘Komentarzu św. Tomasza z Akwinu do “De divinis nominibus” Pseudo-Dionizego Areopagity”. Studia Theol. Vars. 38 (2000), nr 1, s. 33-64.
„Prawda jest działaniem. Kilka wniosków z lektury pism św. Tomasza z Akwinu, The Peculiarity of Man, vol. 6, Warszawa – Kielce 2001, s. 109-118.
„ O tym co Tomasz z Akwinu powiedział na temat piękna w Komentarzu do księgi O imionach Bożych Pseudo-Dionizego Areopagity”, The Peculiarity of Man, vol. 7, Warszawa – Kielce 2001, s. 153-170.
„W poszukiwaniu bezładu. Pojęcia ładu i bezładu u Tomasza z Akwinu”, The Peculiarity of Man, vol. 8, Warszawa – Kielce 2003, s. 109-116.
„Opisy czasu w pismach Tomasza z Akwinu”, The Peculiarity of Man, vol. 9, Warszawa – Kielce 2004, s. 209-218.
„Przykazania Kościelne na drodze człowieka do Boga”, Przegląd Powszechny, maj 2004, s. 249–262.
„Bolesne znużenie boską wiecznością? Analizy wypowiedzi Tomasza z Akwinu”, w: Tajemnica czasu i religie, red. I. Trzcińska, Aureus, Kraków 2005, s. 54–62.
„Przykazania Kościelne na drodze człowieka do Boga”, w: Pięć słów Kościoła, Rhetos, Warszawa 2005, s. 127–142.
„Etyka według Karola Wojtyły”, Kwartalnik Filozoficzny 1/2005, s. 195–223.
„Użycie języka logiki w teologii. Koło Krakowskie, 1936–1939”, w: „Od myślenia religijnego do filozofii. Polacy o religii”. Red. Joanna Barcik, Grzegorz Chrzanowski, PAT, Kraków 2005, s. 161–198.
„Zrozumieć Jana Pawła II. Próba hermeneutyczna”, Miesięcznik Znak, styczeń 2006, s. 52–75.
„Spojrzenie wędrowca”, Znak, kwiecień 2006, s. 42–49.
„Nie kradnij, nie pożądaj rzeczy bliźniego twego”, Przegląd Powszechny 11 (1023), listopad 2006, s. 50–60.
„To nie atak na Kościół” – to głos w obronie ludzi, miesięcznik Znak, kwiecień 2007.
„Jezus historyczny – w stronę chrześcijaństwa z ludzką twarzą”, Znak 646, maj 2009, Kraków, s. 105-110.
„Benedykt XVI – nowy etap katolickiego rozumienia Shoah?”, „Zagłada Żydów. Pismo centrum badań nad zagładą Żydów IFiS PAN”, nr 5, Warszawa 2009.
„Jednorodność”, Więź 1/615, styczeń 2010, Warszawa. 27-32.
„Praktykować moralność”, Res Humana 1/104, Warszawa 2010, Suplement, s. 8-12.
„Resentyment wiecznie żywy”, Res Humana 2/105, Warszawa 2010, s. 56-58.
„Wir sind Kirche”, Znak 667, XII 2010, s. 133-140.
„Sekularyzacja. Fakty i mity”, Znak 678, XI 2011, s. 88-95.
„Indywidualizm, wiarygodność, kompetencja”, Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2011.
„Shoah jako źródło filozoficznej i religijnej inspiracji”, „Zagłada Zydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Zydów IFiS PAN, nr 8”, s. 475-488, Warszawa 2012.
„Religijny język na nowe czasy.” Kwartalnik filozoficzny, Kraków, 2012, No XL, s. 65–84;
„Szoa – nowe stworzenie. Metafizyka zła”, „Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, nr 9, Warszawa 2013, , s. 523-536.
„Niezmienne prawo wielkiej śmierci. Otto Kulka, Pejzaże metropolii śmierci. Komentarz” „Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, nr 10, Warszawa 2014, złożone do druku.
“Analogia, homeostaza, analiza potrzeb”, „The Peculiarity of Man”, Kielce 2014, złożone do druku.
„The Wonderful World of Aquinas”, w: „Między drzewem życia a drzewem poznania. Księga ku czci profesora Andrzeja Wiercińskiego”, Warszawa-Kielce 2003, s. 35-40.
„The Theological Ways of Speaking About God in Thomas Aquinas’ Commentary on the Divinis Nominibus by Dionysius Areopagita” (in Lithuanian with English summary), Logos, Vilnius, 2001 n. 24, p.22-34.
„On the Benefits Resulting from the Application of the Reistic Model of Interpreting Philosophical Statements of Thomas Aquinas” (in English with Lithuanian summary) in: „Thomism and Future of Philosophy” ed. Logos, Vilnius 2002, compiler Dalia Marija Stanciene, p. 136-147.
„Pulchrum and pulchritudo in Thomas Aquinas’ Comment on De divinis nominibus by Pseudo- Dionysius Areopagite”, Mediaevalia. Textos e estudos, (vol. IV), 2005, s. 425–432.
“The Faces of John Paul”, in: “The Open Throne. Contemporary Art and the Phenomenon of John Paul II, Wigry 2011.
„Ojciec Bocheński nie straszy po śmierci”, Gazeta Wyborcza, 4-5 marca 1995.
„Przedziwny świat Tomasza z Akwinu”, Gazeta Wyborcza, 4-5 stycznia 2003.
„Gdy sumienie nakazom przeczy”, Gazeta Wyborcza, 15-16 listopada 2003.
„O sumieniu człowieka wolnego”, Gazeta Wyborcza, 20-21 grudnia 2003.
„Rozdarte serce chrześcijanina”, Tygodnik Powszechny, 15 lutego 2004.
„Gdy budził się nowy dzień”, Gazeta Wyborcza, 10-12 kwietnia 2004.
„Wolność, równość, katolicyzm”, Tygodnik Powszechny, 26 września 2004.
„Blask światła niewidzialnego”, Gazeta Wyborcza, 24 grudnia 2004.
„Odszedł ostatni wielki romantyk”, Gazeta Wyborcza 3 kwietnia 2005.
„Homoseksualizm w publicznej debacie”, Gazeta Wyborcza, 25 czerwca 2005.
„Po pierwsze: zrozumieć”, Polityka, 10 grudnia 2005, s. 101–102.
„Teologia w pułapce strachu”, Gazeta Wyborcza, 2 września 2005.
„Kościół świętego niepokoju”, Gazeta Wyborcza, 10 października 2005.
„O możliwości debaty teologicznej dzisiaj”, Tygodnik Powszechny, 25 stycznia 2006.
„Teologia to nie skała”, Gazeta Wyborcza, 17 lutego 2006.
„Miłość według Benedykta XVI”, Gazeta Wyborcza 3 marca 2006.
„Miłość według Benedykta XVI”, Gazeta Wyborcza 04 II 2006.
„Bóg jest przyszłością”, Tygodnik Powszechny, 3 kwietnia 2006.
„Kościół nie jest samotną wyspą”, Gazeta Wyborcza, 7 kwietnia 2006.
„Jaki jest człowiek, taki jest biznes”, Puls Biznesu (dodatek specjalny), 22 V 2006.
„Etyka lustracji”, Gazeta Wyborcza 8 VII 2006
„Islam nie szatan”, Gazeta Wyborcza 21 X 2006
„Antychryst w naszych głowach”, Gazeta Wyborcza 24 X 2006.
„Lustracja w Kościele Potrzeba reformy”, Europa (dodatek Dziennika), nr 144, 6 stycznia 2007, s. 14
„Wiara bez monopolu”, Gazeta Wyborcza 28 IV 2007.
„Spis cudzołożników, Gazeta Wyborcza 30 IV 2007.
„Fałszywi obrońcy życia”, Gazeta Wyborcza 02 VI 2007.
„Radio, co zgorszenie sieje”, Gazeta Wyborcza 25 VII 2007.
„Duchowni nie mogą rządzić, Gazeta Wyborcza 31 XII 2007
„Praca i płaca – przypadek polskiego Kościoła”, Gazeta Wyborcza 25 IV 2008.
„Małżeństwo religii i prawa”, Gazeta Wyborcza 13 VIII 2008.
„Tam, gdzie zła nie widać”, Gazeta Wyborcza 28 III 2009.
„Sąd ostateczny jeszcze nie nadszedł, Gazeta Wyborcza 18 IV 2009.
„Dylematy Benedykta”, Gazeta Wyborcza 20 VI 2009.
„Nowa infantylizacja”, Gazeta Wyborcza 08 VIII 2009.
„Uderzenie modlitewne”, Gazeta Wyborcza 29 IX 2009
„Kościół – samozwańcze sumienie świata”, Gazeta Wyborcza 07 X 2009.
„Zaprzestań gniewu, porzuć zapalczywość” Gazeta Wyborcza 20 XI 2009.
„Europa nie tylko chrześcijańska”, Gazeta Wyborcza 06 II 2010.
Kościół na rozdrożu, Newsweek 21 czerwca 2010
„Ksiądz też świecki”, Gazeta Wyborcza 29 V 2010.
„Czy można obrazić uczucia religijne?” Gazeta Wyborcza 27 VIII 2010.
„Przerwijmy milczenie, krytyka nie zaszkodzi Kościołowi”, Gazeta Wyborcza 14 VIII 2010.
„Opuszczający świat, do świata wracający”, Gazeta Wyborcza 28 VIII 2010.
„Co wypada, czyli polska choroba”, Gazeta Wyborcza, 15 X 2010.
„O pewnym złudzeniu”, Gazeta Wyborcza 22 X 2010.
„W jedności siła!” Gazeta Wyborcza 18 XII 2010.
„Zła teologia, złe zachowania”, Gazeta Wyborcza 31 XII 2010.
„Poganin do piekła?”, Gazeta Wyborcza 22 I 2011.
„Naród bez pamięci”, Gazeta Wyborcza 14 V 2011.
„Nienawidzę, więc jestem”, Gazeta Wyborcza 11VI 2011
„Anioł wiecznie żywy” Gazeta Wyborcza 20 VIII 2011.
Bonieckiego biją, Gazeta Wyborcza 4 XI 2011
Czy Kościół otwarty umarł? 19 XI 2011, list
„Wielkie pojednanie – narodowy pakt o nieagresji”, Gazeta Wyborcza 25 XI 2011.
„Wydrążone ludki”, Gazeta Wyborcza 10 XII 2011
Non possumus, PO RZYMSKIM SYMPOZJUM O PEDOFILII W KOŚCIELE, Gazeta Wyborcza 20/02/2012
Nie pytajcie o sens życia, Duży Format (TKR RP) nr 86, wydanie z dnia 12/04/2012 str. 18 (Michalski recenzja)
Spirala, Gazeta Wyborcza 16-01-2013
„Księża, zdejmijcie sutanny”, Gazeta Wyborcza, 08 II 2013.
Papież ubogi?, Gazeta Wyborcza 14 III 2013
Kościół kontra wolność, Gazeta Wyborcza 06 stycznia 2013.
Curriculum vitae
Urodzony w 1967 roku w Krotoszynie. W latach 1987 – 1993 studiował filozofię i teologię w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Dominikanów w Krakowie. W 1993 roku obronił na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie pracę magisterską z teologii pt. Idea racjonalizacji teologii w tzw. ‘Kole Krakowskim’ w latach 1936 – 1939. W pracy tej analizował możliwość modernizacji filozofii i teologii scholastycznej przy zastosowaniu XX-wiecznej logiki formalnej.
W latach 1994–1998 odbył studia doktoranckie na Wydziale Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, które zakończył obroną rozprawy doktorskiej pt. Tomasza z Akwinu teoria miłości. Studium nad ‘Komentarzem do Księgi “O imionach Bożych” Pseudo Dionizego Areopagity’.
W latach 1998 -2001 pracował nad tłumaczeniem Komentarza Tomasza z Akwinu do Ewangelii św. Jana. Na wykonanie tej pracy otrzymał w 2001 roku grant z Komitetu Badań Naukowych nr 1 H01B011 20 PB 0041/H01/2001/20. Ten projekt badawczy, którego byłem kierownikiem, wykonany został w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Tłumaczenie i opracowanie Komentarza ukazało się drukiem w styczniu 2002 roku w Wydawnictwie Antyk
Od 1996 do 2006 roku był wykładowcą antropologii filozoficznej w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym oo. Dominikanów w Warszawie. W lipcu 1996 roku uczestniczył w Letniej Szkole św. Tomasza w Wilnie, gdzie wygłosił trzy wykłady. W 1998 roku przebywał na stypendium naukowym na uniwersytecie we Fryburgu Szwajcarskim. W lipcu 2000 roku uczestniczył w międzynarodowej konferencji Thomism and the Future of Philosophy w Wilnie, gdzie wygłosił referat pt. On the benefits resulting from the Application of the Reistic Model of Interpreting the Philosophical Statements of Thomas Aquinas. W lipcu 2000 roku był wykładowcą międzynarodowych warsztatów The Aquinas Summer School w Birštonas na Litwie. W grudniu 2000 roku uczestniczył w międzynarodowej konferencji Aquinas as authority w Leusden w Holandii, gdzie wygłosił referat pt. On the Necessity of Avoiding Hypostases in the Interpretation of Thomas Aquinas’ Philosophical Terminology.
W sierpniu 2002 roku uczestniczył w międzynarodowym kongresie filozofii średniowiecznej w Porto, gdzie wygłosił referat pt. Pulchrum and pulchritudo in Thomas Aquinas’ Comment on De divinis nominibus by Pseudo- Dionysius Areopagite.
W 2002 roku został członkiem Societe Internationale pour l’Etude de la Philosophie Medievale (SIEPM). We wrześniu 2002 roku uczestniczył w Międzynarodowym Kolokwium Teologicznym pt. Salvation in Europe, w Huissen w Holandii. Jego wystąpienie zatytułowane było: Where are our frontiers in Poland. Od 1998 roku uczestniczył w dorocznych konferencjach interdyscyplinarnych The Peculiarity of Man organizowanych z inspiracji prof. Andrzeja Wiercińskiego przez Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademię Świętokrzyską w Kielcach. W latach 2002-2006 uczestniczył w programie corocznych krótkoterminowych stypendiów badawczych w La bibliothèque du Saulchoir w Paryżu. W styczniu 2003 roku prowadził wykłady z wstępu do myśli św. Tomasza z Akwinu w Wyższym Instytucie Nauk Religijnych w Kijowie. We wrześniu 2003 roku uczestniczył w konferencji Internationale Echkart-Tagung w Erfurcie.
W 2002 roku założył Dominikańskiego Studium Filozofii i Teologii w Warszawie, oferujące program studiów uzupełniających w zakresie filozofii i teologii, gdzie prowadził wykłady i seminaria na temat myśli Tomasza z Akwinu. W 2007 roku założył Warszawskie Studium Filozofii i Teologii, o podobnym profilu, którego jest dyrektorem programowym.
W styczniu 2005 opublikował książkę pt. „Tomasza z Akwinu teoria miłości. Studium nad Komentarzem do «Księgi O imionach Bożych» Pseudo Dionizego Areopagity”. W 2006 roku w tym samym wydawnictwie ukazała się drukiem książka pt. „Metafizyczny pejzaż. Świat według Tomasza z Akwinu”, która stała się podstawą do otrzymania tytułu doktora habilitowanego w 2007 roku w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Praca jest w zasadniczej części owocem kilkuletnich badań nad interpretacją wybranych pojęć filozoficznego słownika Tomasza z Akwinu prowadzonych w ramach wspomnianego wyżej programu prof. Andrzeja Wiercińskiego „The Peculiarity of Man”. We wrześniu 2006 roku uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Filozofii Religii w Granadzie, gdzie wygłosił wykład pt. „God is The Future”. W 2008 roku uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Filozofii Religii w Rzymie, gdzie wygłosił wykład pt. „Faith as Questioning”.
W latach 2007 – 2009 był członkiem jury nagrody literackiej Nike. W 2007 roku wydał książkę „Ścieżki wolności”. W 2011 roku wydał książkę „Koniec prawdy absolutnej. Tomasz z Akwinu w epoce późnej nowoczesności”. Obecnie jest profesorem nadzwyczajnym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora na wydziale socjologii w Pułtusku.
Jest dyrektorem programowym Warszawskiego Studium Filozofii i Teologii (www.wsft.edu.pl)
Moim zdaniem
Jak umiera wyobraźnia
Śmierć wyobraźni opłakiwał James Hillman, uczeń Junga. Wiele jest tego przyczyn, jedna jest zasadnicza: wyobraźnia stała się zbędna, odkąd zamiast jej używania dostajemy gotowe obrazki filmowe. Problem sięga głębiej. Karl. G. Jung relacjonuje wypowiedź szamana: "Przyznał mi się, że nie ma już żadnych snów, ponieważ teraz, zamiast tego maja Komisarza okręgu. ", zob. Eric. R. Dodds, Grecy i irracjonalność, s. [...]
Skomplikowane męczy
Myślenie abstrakcyjne, zobaczenie złożoności jakiejś rzeczy, a więc widzenie równocześnie dajmy na to nie dwóch, ale jedenastu elementów składowych zjawiska, wymaga zwiększonego wydatkowania energii ludzkiego mózgu. Dostrzeganie złożoności (podobnie jak czytanie długich zdań) jest wysiłkiem, którego nasz organizm, jeśli może, chętnie uniknie. Zwłaszcza, że mózg jest najbardziej energożernym ludzkim organem. Mniej energochłonne jest fantazjowanie. Najprostszy natomiast, chciałoby się powiedzieć, bezwysiłkowy [...]
Upadek, niemożliwy
Oto moja nowa książka, a w niej analizy rozmaitych wymiarów naszego życia społecznego, od wojny i pokoju, antysemityzmu, zagłady Żydów, po disco-polo. Zapraszam do lektury. Książka do nabycia w księgarni wydawnictwa Pasaże.